ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΛΩΣΣΑΣ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ & ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΙΤΑΛΙΚΗΣ & ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ

Διεύθυνση: Καθηγήτρια Domenica Minniti-Γκώνια

Ίδρυση: ΦΕΚ 1306/13.4.2017

Έδρα: αίθουσα 805, 8^ος όροφος (πρώην Βιβλιοθήκη του Τμήματος)

Συνεργάτες:

Stefano Bindi, Υποψήφιος Διδάκτορας στο ΤΙΓΦ

E-mail: LabItEl@ill.uoa.gr

Το Εργαστήριο Γλώσσας, Μετάφρασης και Μελέτης των σχέσεων μεταξύ ιταλικής και ελληνικής γλώσσας (Lab.It.El.) είναι το μοναδικό εργαστήριο στην Ευρώπη για τη μελέτη της επαφής μεταξύ της ιταλικής και της ελληνικής γλώσσας, τόσο σε επίπεδο διαχρονίας όσο και συγχρονίας. Ιδρύθηκε από την Καθ. Domenica Minniti-Γκώνια, η οποία ορίστηκε διευθύντρια το 2017 (με ανανέωση το 2020). Το Εργαστήριο διερευνά θέματα Αντιπαραθετικής και Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας, Μεταφρασεολογίας και Διαπολιτισμικής Επικοινωνίας, Λεξικογραφίας και Διαλεκτολογίας. Δίνεται έμφαση στη διδασκαλία της Ιταλικής, τον λεξικό δανεισμό στην Νέα Ελληνική και τις διαλέκτους της και τη μελέτη της ελληνοφωνίας στη Νότια Ιταλία. 

8 Μαρτίου 2024, Aula ex Cataloghi lignei, Porta di Massa, Università degli Studi di Napoli "Federico II": GIORNATA MONDIALE DELLA LINGUA GRECA. Napoli, centro di lingua e cultura greca nell'Italia meridionale. Η ημερίδα διοργανώνεται από το Εργαστήριο Γλώσσας, Μετάφρασης & Μελέτης των σχέσεων μεταξύ ιταλικής & ελληνικής γλώσσας του ΤΙΓΦ του ΕΚΠΑ σε συνεργασία με το Dipartimento di Studi Umanistici, Università Federico II di Napoli, υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ελλάδος στη Ρώμη. Locandina 

ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ITALOELLENICA 2023

***

Το Εργαστήριο Γλώσσας, Μετάφρασης και Μελέτης των σχέσεων μεταξύ ιταλικής και ελληνικής γλώσσας του Τμήματος Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας διοργανώνει το Διεθνές Συνέδριο Italoellenica. Συναντήσεις για τη γλώσσα και τη μετάφραση 2023 με θέμα:

Διάλεκτοι και γλώσσες ‘άλλες’ στον ιταλικό και τον ελληνικό χώρο

Dialetti e lingue ‘altre’ in Grecia e in Italia

το οποίο θα πραγματοποιηθεί στο Κεντρικό Κτίριο του Πανεπιστημίου Αθηνών (Πανεπιστημίου, 30) την Πέμπτη 19 και την Παρασκευή 20 Οκτωβρίου 2023 και θα είναι αφιερωμένο στη μνήμη των πρόσφατα χαμένων διαλεκτολόγων Κωνσταντίνου Μηνά, Fiorenzo Toso και του γλωσσολόγου Gabriele Iannaccaro.
Το Συνέδριο αποσκοπεί στην ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών από τη μελέτη των διαλέκτων και των μειονοτικών γλωσσών. Τα θέματα αυτά θα εξεταστούν στις διάφορες διαστάσεις τους (γλωσσικές, πολιτισμικές, κοινωνικές, εκπαιδευτικές) και μακριά από τοπικιστικές και εθνικιστές διαθέσεις.
Παράλληλα με τις εργασίες του Συνεδρίου, θα διεξαχθεί η Συνάντηση των μελών του Atlante Linguistico Mediterraneo (ALM), ερευνητικού ομίλου με έδρα το Istituto di Studi Filologici e Linguistici Siciliani του Παλέρμο, ο οποίος απαρτίζεται από γλωσσολόγους και διαλεκτολόγους με ειδίκευση στη μελέτη του θαλασσινού λεξιλογίου των γλωσσών της Μεσογείου.  

translinguistics.cce.uoa.gr/italoellenica-2023/

Αφίσα - Πρόγραμμα - Πρόγραμμα (it)

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Το Εργαστήριο συμμετέχει στα εξής ερευνητικά προγράμματα:

• ΕΣΠΑ (2014-2020). Παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού για τη διδασκαλία της ιταλικής γλώσσας στο Γυμνάσιο. Δράση «Επιμόρφωση στα νέα Προγράμματα Σπουδών» του   Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (χρηματοδοτούμενο).

Η εκπόνηση του διδακτικού υλικού βασίζεται, μεταξύ άλλων, στις θεωρητικές αρχές και μεθοδολογικές οδηγίες που αντλούνται από την έρευνα της Υπ. Διδ. Α. Πάνου για τα  προγράμματα σπουδών στην ελληνική και ιταλική εκπαίδευση, το οποίο αποτελεί θέμα της διδακτορικής της διατριβής που εκπονείται σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Cagliari και την Kαθηγ. C. Lavinio.

• ΕΣΠΑ (2014-2020). Δράση «Πρακτική Άσκηση των φοιτητών του ΤΙΓΦ» (χρηματοδοτούμενο).

Το Εργαστήριο προσφέρει υποστήριξη στην οργάνωση και πραγματοποίηση της Άσκησης στο ΤΙΓΦ, επιστημονική υπεύθυνη της οποίας είναι η Καθηγ. Minniti-Γκώνια. Οι φοιτητές/τριες δύνανται να απασχοληθούν σε χώρους εργασίας για να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους στη διδασκαλία της Ιταλικής (Istituto Italiano di Cultura, Γυμνάσιο-Λύκειο Scuola Italiana di Atene, ιδιωτικά Κέντρα Ξένων Γλωσσών), τη μετάφραση/διερμηνεία και τη γραμματειακή υποστήριξη σε δημόσιες υπηρεσίες (όπως ο ΕΟΤ), κυρίως όμως και σύμφωνα με τον Κανονισμό της Πρακτικής Άσκησης, σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. 

• DITALS. Σύστημα εξετάσεων για τη χορήγηση πιστοποίησης διδακτικής επάρκειας στην ιταλική γλώσσα του Università per Stranieri di Siena (με δίδακτρα).

Πρόκειται για πρωτότυπη συνεργασία μεταξύ ΕΚΠΑ και Università per Stranieri di Siena, ύστερα από πρόταση του Εργαστηρίου. Στο πλαίσιο του συγκεκριμένου Προγράμματος, το ΕΚΠΑ θα μπορεί να συμπεριλάβει στα προγράμματα σπουδών του, σεμινάρια προσανατολισμού για τις εξετάσεις Πιστοποίησης DITALS, ενώ οι φοιτητές θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις εξετάσεις για την Πιστοποίηση DITALS – DITALS BASE, DITALS επιπέδου Α και Β. Προβλέπεται επίσης επιμορφωτική δράση, κατά την οποία τα μαθήματα θα δύνανται να διεξάγονται από επιμορφωτές του Università per Stranieri di Siena ή από τοπικούς επιμορφωτές (λ.χ. από τους διδάσκοντες την Ιταλική στο Διδασκαλείο Ξένων Γλωσσών του ΕΚΠΑ), για τους οποίους το Università per Stranieri di Siena θα μπορεί να διοργανώνει ειδικά σεμινάρια.  Το ΕΚΠΑ θα δύναται να διαθέτει τα παραπάνω σεμινάρια και στο ευρύτερο κοινό (σε εξωτερικούς χρήστες), προς διάδοση της ιταλομάθειας στον κοινωνικό χώρο αλλά και ενίσχυση της διδασκαλίας του μαθήματος στη Δημόσια Εκπαίδευση.

• Osservatorio per gli italianismi nel mondo (OIM) της Accademia della Crusca της Φλωρεντίας (με χορηγίες).

Μέσα από αποδελτίωση κειμένων ποικίλου ύφους και περιεχομένου, πραγματοποιείται η συλλογή, ανάλυση, επεξεργασία και συγκέντρωση λεξιλογικού υλικού, με στόχο την έκδοση Λεξικού των ιταλικών δάνειων λέξεων στη Νέα Ελληνική και τις διαλέκτους της. Στην έρευνα συμμετέχουν Υπ. Διδ. που εκπονούν τη διατριβή τους στο ΤΙΓΦ σε συνεργασία με πανεπιστήμια της Ιταλίας και της Ελλάδας, και συγκεκριμένα οι: R. Pigro (Università di Udine) για την Κυπριακή, D. Bozzo (Università di Sassari) για τη Χίο, Ε. Ψαρρά (Παν. Αιγαίου) για τα Δωδεκάνησα.

   Τα ευρήματα των ερευνών συρρέουν μερικώς στην πλατφόρμα database του OIM, όπου συγκεντρώνονται λεξικογραφικά στοιχεία από πολλές γλώσσες του κόσμου και στο πλαίσιο της οποίας το Εργαστήριο εκπροσωπεί την Ελληνική.

• Atlante Linguistico Mediterraneo (ALM). Διαπανεπιστημιακή συνεργασία μεταξύ των Πανεπιστημίων του Trieste, του Palermo και του Torino (με χορηγίες).

 Ο Γλωσσικός Άτλας της Μεσογείου είναι ερευνητική ομάδα που ιδρύθηκε το 1960, στην οποία εργάζονται γλωσσολόγοι από όλη την Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή υπό την επίβλεψη των Πανεπιστημίων του Παλέρμου, του Τορίνο και της Τεργέστης. Ο ALM εδρεύει στη Fondazione Cini της Βενετίας και εκδίδει μονογραφίες και το περιοδικό Bollettino dell’Atlante Linguistico Mediterraneo.

   Σκοπός του Άτλαντα είναι η χαρτογράφηση του λεξιλογίου όλης της Μεσογείου και εν μέρει των ακτών της Μαύρης Θάλασσας, φωτίζοντας πλήθος εννοιών που σχετίζονται με τη θάλασσα, τη ναυτική ζωή και τη θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα. Ο ALM καταγράφεται ως ο πρώτος γλωσσικός Άτλαντας που λαμβάνει προγραμματικά υπόψη γλώσσες και διαλέκτους από διαφορετικές οικογένειες, όλες όσες εκπροσωπούνται στον μεσογειακό χώρο.

   Το Εργαστήριο συμμετέχει στις έρευνες για την ελληνική γλώσσα, με στόχο τη διαμόρφωση τράπεζας λεξικογραφικών δεδομένων σχετικών με το λεξιλόγιο της θάλασσας και του θαλάσσιου περιβάλλοντος.

• Μεταφραστική και πραγματολογική μελέτη των πρώτων Ελληνικών Συνταγμάτων, σε συνεργασία με τη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων (με χορηγίες).

Μελετάται η γλώσσα και οι μεταφράσεις των εν λόγω εγγράφων από την Ιταλική στην Ελληνική.

ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

Εκτός από τα παραπάνω ερευνητικά προγράμματα, το Εργαστήριο συμμετέχει και στα εξής προγράμματα Συμπληρωματικής Εκπαίδευσης (με δίδακτρα) στο Κέντρο ΔιαΒίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) του ΕΚΠΑ με Επιστημονική Υπεύθυνο την καθ. Minniti-Γκώνια:

Ιταλική γλώσσα και Μετάφραση

Διδασκαλία της Ιταλικής και Αγγλικής ως ξένης γλώσσας

Μετάφραση και Διερμηνεία (Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά)

ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΝΑΦΟΡΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 2017-2020

• Διοργάνωση Διεθνών Συνεδρίων με την ονομασία Italoellenica. Συναντήσεις για τη γλώσσα και τη μετάφραση ανά διετία σε συνεργασία με ελληνικά ΑΕΙ και με πανεπιστήμια της αλλοδαπής με τα οποία το Τμήμα έχει συνάψει συμφωνίες Erasmus, καθώς επίσης με επιστημονικούς φορείς της αλλοδαπής:

⇒ 2015: Τμήμα Τουρκικών Σπουδών ΕΚΠΑ, Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας ΑΠΘ

⇒ 2017: Università Orientale di Napoli, L’Università ta’ Malta

⇒ 2019: Accademia della Crusca της Φλωρεντίας (ιδρ. 1600), και στο πλαίσιο του πολιτιστικού προγράμματος Tempo Forte της Ιταλ. Πρεσβείας στην Αθήνα. Παράλληλα με τις εργασίες του Συνεδρίου, πραγματοποιήθηκε το IV Colloquio του Osservatorio degli italianismi nel mondo.

⇒ 2021: υπό διοργάνωση, με τίτλο Γλωσσικές και πολιτισμικές ιστορίες μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας: Μελέτες για τα Διακόσια Χρόνια από την Εθνική Επανάσταση, υπό την αιγίδα της Εθνικής Επιτροπής Ελλάδα 2021.

• Έκδοση Πρακτικών των παραπάνω διεξαχθέντων Συνεδρίων από τις Εκδόσεις του ΕΚΠΑ.
• Επιμέλεια ανακήρυξης του κ. Luca Serianni, Καθηγητή Πανεπιστημίου Ρώμης La Sapienza, μέλους Accademia dei Lincei και Accademia della Crusca, σε επίτιμο διδάκτορα του ΕΚΠΑ.
• Διοργάνωση Σεμιναρίου σε συνεργασία με την Società di Linguistica Italiana (ομιλήτρια: prof. G. Fiorentino) (18.11.2017).
• Διοργάνωση Ημερίδας «Giornata dell’italiano» σε συνεργασία με τη Scuola italiana di Atene (ομιλήτρια: C. Lavinio) (28.3.2018).
• Επιμέλεια ομιλίας του κ. Michele Cortelazzo, Καθηγητή Πανεπιστημίου Πάδοβας, μέλους Accademia della Crusca με τίτλο Il “movimento dell’italiano dopo l’Unità d’Italia”, κατά την επίσκεψή του με Erasmus+ (7.6.2018). 
• Διοργάνωση Σεμιναρίου «Italiano L2» (σε συνεργασία με το Παν/μιο του Sassari) (ομιλητής: D. Bozzo) (2-3.11.2019).
• Διοργάνωση Ημερίδας «Giornata dell’italiano» στο πλαίσιο του Tempo Forte σε συνεργασία με το Παν/μιο per Stranieri di Siena και τη Scuola italiana di Atene (ομιλητής: M. Palermo) (20.3.2020).
• Διοργάνωση webinar για τη Δικαστηριακή Διερμηνεία σε συνεργασία με το Παν/μιο Ιωαννίνων στο πλαίσιο του μαθήματος Μετάφραση ΙΙ (ομιλητής: δρ. Θ. Βυζάς) (11.5.2020).
• Διοργάνωση webinar για τη Λογοτεχνική Μετάφραση στο πλαίσιο του μαθήματος Μετάφραση ΙΙ (3.5.2020) (ομιλήτρια: Α. Δημητρούκα).
• Διοργάνωση Ημερίδας «Γλώσσα και Μουσική στην Ιταλία και στα Ελληνόφωνα Χωριά της Νότιας Ιταλίας» στο πλαίσιο του προγράμματος της Φιλοσοφικής Σχολής «Η Φιλοσοφική στην πόλη» σε συνεργασία με το Παν/μιο του Torino, το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, το Comitato Italiani Estero και το Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων (6.6.2020).
• Επιμέλεια της σύναψης διαπανεπιστημιακής συμφωνίας μεταξύ ΕΚΠΑ και Università per Stranieri di Siena.
• Υποστήριξη εξερχόμενων και εισερχόμενων φοιτητών στο πλαίσιο του Erasmus Trainee σε συνεργασία με τα πανεπιστήμια per Stranieri di Siena και Orientale di Napoli.

⇒ 2021: Παν/μιο της Τεργέστης, Fondazione Cini di Venezia, Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, Πρωτοβουλία 1821-2021.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ

• 9 FEBBRAIO, GIORNATA DELLA LINGUA GRECA / ΗΜΕΡΑ ΕΛΛΗΝΙΚΉΣ ΓΛΏΣΣΑΣ.
  Intervista di D. Minniti Gonias sulle relazioni linguistiche e culturali italogreche e le attività del Laboratorio di Lingua, Traduzione e Studio del contatto
  linguistico italogreco dell' Università Nazionale e Kapodistrias di Atene.
  https://www.puntogrecia.gr/interviste/1999-intervista-%EF%82%BD-domenica-minniti-g%C3%B3nias,-professoressa-ordinaria-di-linguistica-italiana-e-traduzione-presso-l%E2%80%99universit%C3%A0-nazionale-e-kapodistrias-di-atene

• 21.10.2022: Σεμινάριο του Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Τεργέστης Stefano Ondelli  
• 6.6.2022 (13:00) Δρ. Bruno Crevato,-Selvaggi, Dalmazia. Storie veneziane di terre e di lingue
• Lunedì 6 giugno, alle ore 13.00, nell'ambito della lezione di Storia della lingua con la prof. D. Minniti Gònias, si terrà un seminario sul dalmatico (o dàlmata), lingua romanza parlata un tempo lungo le coste della Dalmazia e oggi estinta.
• 3.6.2022 - Δραστηριότητες του Εργαστηρίου Γλώσσας, Μετάφρασης & Μελέτης των σχέσεων μεταξύ ιταλικής & ελληνικής γλώσσας (LabItEl) 
• Visita degli studenti del Dipartimento di Lingua e Letteratura Italiana dell'Università Nazionale e Kapodistrias di Atene al "santuario" della Divisione Generale per la Traduzione della Commissione Europea.
• LEZIONI SEMINARIALI DOTT. CAMILLA SPALIVIERO, UNIVERSITÀ CA' FOSCARI DI VENEZIA
• Seminario Permanente di Dialettologia Italogreca (Εργαστήριο Γλώσσας, Μετάφρασης & Μελέτης των σχέσεων μεταξύ Ιταλικής & Ελληνικής Γλώσσας). Διαλέξεις: 1/4, 8/4, 13/5, 20/5/2022
• Lezione Erasmus Orientale
• 11.3.2022: "Ξεσκλησμένες παντιέρες και οι σαββούρες του τόπου". Η γλώσσα του Μακρυγιάννη και των Αγωνιστών του '21. Ημερίδα του Εργαστηρίου Γλώσσας, Μετάφρασης και Μελέτης των σχέσεων μεταξύ ιταλικής και ελληνικής γλώσσας  
• 21.2.ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2022 (Giornata dell’italiano in Grecia) την Παρασκευή 4 Μαρτίου 2022, 12.00-15.00 (18:00) Διάλεξη της Καθηγήτριας του ΤΙΓΦ Domenica Minniti-Γκώνια στην εκδήλωση "Γλώσσα μου μυριολάλητη" στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Μέρας για την Ελληνική Γλώσσα, Αμφιθέατρο Ιδρύματος Ευγενίδου
• Συλληπητήριο σημείωμα για τον θάνατο του Joseph Eynaud, Καθηγητή Μεταφρασεολογίας και Προέδρου του Τμήματος Μετάφρασης και Διερμηνείας του Πανεπιστημίου L-Università ta' Malta
• Διοργάνωση webinar για τη Μετάφραση σε συνεργασία με το Dipartimento di Scienze Giuridiche, della Traduzione e dell'Interpretazione (ομιλητής: Καθ. Stefano Ondelli) (19.11.2021)
• Διεθνές Συνέδριο Italoellenica. Συναντήσεις για τη γλώσσα και τη Μετάφραση: «Γλωσσικές και πολιτισμικές ιστορίες μεταξύ Ελλάδας και Ιταλίας: Μελέτες για τα Διακόσια Χρόνια από την Εθνική Επανάσταση», ΕΚΠΑ, 9 Νοεμβρίου 2021. 
• Seminario sulla traduzione letteraria 14.4.2021
• Seminario sull'uso del dizionario 31.03.2021 
• Seminario sulle traduzioni italogreche di letteratura per bambini 11.12.2020
• 27.5.2021 (12:00) “Lingua e Cultura dei grecofoni dell’Italia Meridionale”: Διάλεξη της Καθηγήτριας του ΤΙΓΦ Domenica Minniti-Γκώνια στο Seminario Permanente di Dialettologia Italogreca (Εργαστήριο Γλώσσας, Μετάφρασης & Μελέτης των σχέσεων μεταξύ Ιταλικής & Ελληνικής Γλώσσας)
• Συμμετοχή της Καθηγήτριας του ΤΙΓΦ Domenica Minniti-Γκώνια στο διαδικτυακό Συνέδριο "Τα Επτάνησα και το 1821. Γεγονότα - Πρόσωπα - Γραφές", με την ανακοίνωση "Εθνική γλώσσα και διγλωσσία στα Επτάνησα. Τα Ιταλικά του Σολωμού: Προτάσεις για μια μελλοντική έκδοση ενός ελληνοϊταλικού γλωσσάριου" (29-30 Οκτωβρίου 2021).
• Il LabItEl organizza una lezione seminariale di Linguistica applicata dal tema "Il Quadro Comune Europeo per le Lingue: dal curricolo alla prassi".  Mercoledi 22 dicembre 2021, ore 15.00-18.00 sulla piattaforma WEBEX. Verra' rilasciato attestato di frequenza.