Η Ελλάδα έχει παραδοσιακούς δεσμούς με την Ιταλία και συνεργασία μακρά σε θέματα παιδείας και πολιτισμού. Η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών εξέφρασε το 1933 για πρώτη φορά το ενδιαφέρον της για τη διδασκαλία της Ιταλικής Λογοτεχνίας, η οποία ανατέθηκε στον τότε Υφηγητή του Πανεπιστημίου της Πίζας Vincenzo Biagi. Την ίδια χρονιά και για την αμοιβαιότητα των χωρών το Πανεπιστήμιο της Ρώμης La Sapienza αποφάσισε την εισαγωγή  του μαθήματος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, του οποίου η διδασκαλία ανατέθηκε στον αείμνηστο Καθηγητή Γεώργιο Ζώρα, πρωτεργάτη της εκπαιδευτικής και πολιτιστικής συνεργασίας Ελλάδας- Ιταλίας. Μετά τη λήξη του ελληνοϊταλικού πολέμου πέρασαν πολλά χρόνια για να αρχίσει και πάλι η μορφωτική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Το 1958 με συστηματικές προσπάθειες του Γ. Ζώρα λειτούργησε Λεκτοράτο Ιταλικής Γλώσσας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και παράλληλα ο ίδιος ανέλαβε εκ νέου τη διδασκαλία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στη Φιλοσοφική Σχολή της Ρώμης.

   Αργότερα η Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών μετακάλεσε από την Ιταλία ως επισκέπτη καθηγητή τον Ιταλιστή Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Νάπολης Salvatore Battaglia. Στη συνέχεια προσκλήθηκαν και δίδαξαν μέχρι το 1989 διευθυντές ή καθηγητές του Ιταλικού Ινστιτούτου καθώς και φιλόλογοι που αποσπάστηκαν από το Ιταλικό Ινστιτούτο στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Το 1990 το μάθημα της Ιταλικής Φιλολογίας εντάχθηκε σε ένα νέο Τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής που ιδρύθηκε το έτος αυτό, ονομάστηκε Γενικό Τμήμα Ξένων Πολιτισμών και περιελάμβανε την Ιταλική, την Ισπανική καθώς και Γλώσσες και Φιλολογίες άλλων χωρών. Αρχικά δίδαξαν επισκέπτες καθηγητές και λέκτορες Πανεπιστημίων του εξωτερικού. Με δεδομένο το ιδιαίτερο ενδιαφέρον των φοιτητών του Τμήματος αυτού για την Ιταλική και Ισπανική Φιλολογία, το Γενικό Τμήμα Ξένων Πολιτισμών μετεξελίχθηκε το ακαδημαϊκό έτος 1999-2000 σε Τμήμα Ιταλικής και Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας. 

   Το ενιαίο Τμήμα των δύο Ευρωπαϊκών Γλωσσών και Φιλολογιών λειτούργησε δέκα συνολικά έτη και από το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 λειτουργούν δύο ανεξάρτητα Τμήματα: Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας και Ισπανικής Γλώσσας και Φιλολογίας.